Dış gebelik (ektopik gebelik), embriyonun rahim içi dışında bir yere yerleşmesi ve
gelişmesi sonucu oluşur. Normalde ilişki sonrası tüplerde döllenen ve bölünmeye
başlayan yumurta rahim içine doğru yönlendirilir. Yaklaşık olarak 1 hafta süren bu
yolculuğunda gelip rahim içindeki en uygun yere yerleşir. Bu son yolculukta çıkan
bazı problemler embriyonun rahim dışında başka bir yere, sıklıkla da tüplere
yerleşmesine yol açar. Buna dış (ektopik) gebelik denir ve tüm gebeliklerin %2’sinde
görülür.

Neden meydana gelir?

Tüplerde darlık yapan veya tüp içi hücrelerde bozulma yapan her şey dış gebelik
ihtimalini arttırır. Tüplerde ve çevresinde oluşan enfeksiyonlar (Pelvik İnflamatuar
Hastalık, salpenjit gibi) veya geçirilmiş ameliyatlara bağlı olarak tüplerin etrafında
oluşan yapışıklıklar dış gebelik riskini arttırır. Ayrıca 40 yaş üzeri gebeliklerde
yaşlanmaya bağlı olarak tüplerin hareketliliği azaldığından risk artar. Rahimin
anomalileri ya da çok sayıda küretaj olmak da dış gebelik için risk oluşturur. Rahim içi
araç (spiral) özellikle rahim içi gebelik oluşma ihtimalini engellediğinden, tüplerde
oluşabilecek bir gebeliğin oluşma riskini azaltmaz, dolayısı ile spirali olan bir bayan
adet gecikmesi veya gebelik şüphesi yaşarsa mutlaka muayene olmalı dış gebelik
ekarte edilmelidir. Sigara içmenin de içerdiği toksinlerden dolayı tubal hasar yaparak
risk artırdığı düşünülmektedir.

Risk grupları
1. Geçirilmiş dış gebelik öyküsü olanlar
2. Geçirilmiş Pelvik İnflamatuar Hastalık öyküsü olanlar
3. Geçirilmiş tubal cerrahi
4. Geçirilmiş karın içi ameliyatı olanlar
5. Spiral ile gebe kalanlar
6. Sigara içen kadınlar
7. Tüp Bebek ve Aşılama  yöntemleri ile gebe kalanlar (%3-5)
8. İleri yaşta gebe kalanlar

Gebeliğin başında ultrason kontrolleri ile gebelik kesesini rahim içinde görmeye
çalışırız ve böylece dış gebelik riskini atlatmış oluruz. Ultrasonun görüntü
alabileceğinden erken dönemde dış gebelik riskini incelemek için 48-72 saat arayla
bHCG test sonuçları takip edilerek yorumlanabilir.

Belirtiler

Dış gebeliğin klasik şikayetleri; adet gecikmesi, kanama ve şiddetli kasık ağrısıdır.
Bazen dış gebelik hiç belirti vermeden ilerleyebilir. O nedenle gebelik şüphesi olduğu
andan itibaren doktor kontrolünde olmak faydalı olacaktır. İdrar ile yapılan gebelik
testleri gebelik varsa gebelik vardır, fakat bazen gebelik olduğu halde yok diyebilirler,
tam da bu durumda bir dış gebelik varsa sonuçları çok vahim olabilir.

Tanı

Genel olarak 5 haftalık olan gebelik kesesi arasında rahim ultrasonografi ile izlenir.
Gebelik kesesi izlenemezse mutlaka bHCG testi yapılmalıdır. bHCG seviyesi 1500
olduğunda vajinal ultrasonografi ile, 5000 civarında ise karından ultrasonografi ile
gebelik kesesi izlenmelidir. Bu değerlere rağmen gebelik kesesi izlenmezse dış
gebelik şüphemiz artar. Kontrolde gebelik kesesi görülmezse beta hCG istenir ve seri
takipler ile tanı konulmaya çalışılır.

Ayırıcı tanı:

Dış gebelik en sık düşük ve düşük tehdidi  ile karışabilir. Benzer şikayetler
oluşturabilirler. Yumurtalık kist rüptürü, appendisit, yumurtalık torsiyonu, tüp
enfeksiyonları ve Pelvik İnflamatuar Hastalık, karın içi iltihapları ile de karışabilir.

Yardımcı tanı yöntemleri:

Kan tahlili olarak beta –hCG ve diğer testler istenir. Kanda progesteron seviyesine
bakmak da gebeliğin sağlıklı olup olmadığı açısından bilgi verebilir. Nadiren düşükten
ayırıcı tanıyı sağlamak için küretaj ve sonrası bHCG takibi ya da douglasta kanama
varsa kuldosentez yöntemi kullanılabilir.

Dış gebelik en çok nerede olur?

% 94 oranı ile en sık tüplerde, % 3 oranında yumurtalıklarda, % 2 ihtimalle rahimin
köşesinde (kornuda), % 1 ihtimalle karın içinde ve % 0,1 oranında da rahim ağzında
görülür. olur.

Tedavi

Sadece takip yapılarak dış gebeliğin kendiliğinden kaybolmasını beklemekte bir
tedavi seçeneğidir. Ancak riskli durumlar ortaya çıkarsa müdahale edilebilir. bHCG
değerleri uygun erken durumlarda Metotrexate tedavisi uygulanabilir. Komplike
durumlarda ise laparoskopik yöntemle müdahale edilebilir.

Sonraki gebeliklerde dış gebelik riski nedir?

Bir kez dış gebelik geçirilmiş olması sonra ki gebeliklerde de dış gebelik olma riskini
% 10 oranında artırır.