20. gebelik haftasından önce ya da fetal ağırlık 500 gr altındayken gebeliğin sonlanmasına ‘abortus’
yani düşük denir. Hastanede tanı alan gebeliklerin %15-20’i kendiliğinden düşük ile
sonuçlanmaktadır. Hastaneye gelemeyen gebeliklerle birlikte tüm gebelikler düşünüldüğünde ise bu
oran %40-50 ‘lere çıkmaktadır. Birbirini takip eden 3 düşük yapılması durumuna ise ‘habituel abortus’
yani tekrarlayan gebelik kaybı denir.
Abortus nedenleri:
1. Normal istatistik: Düşüklerin % 80’i ilk 12 hafta içerisinde olur ve bunlarında % 70’de kromozomal
anomalileri görülür. Klinik olarak tanı alan gebeliklerde 20 yaşından gençlerde abortus oranı %12
iken, 40 yaşında %26 olur. 40 yaşında tanı alan-almayan tüm gebelikler düşünüldüğünde ise bu oran
%75’e çıkar. Ultrasonografi de canlı, fetal kalp atışı izlenen embriyo görüldüğünde abortus oranı %5’e
düşer.
2. Genetik faktörler: Çiftlerin genetik incelemesi yapılırsa (tekrarlayan abortuslarda gerekir) eşlerde
%3-5 oranında kromozom anomalisi saptanabilir. Tekrarlayıcı düşüğü olan ya da malforme (sakat)
çocuk öyküsü olanlarda karyotip analizi mutlaka yapılmalıdır. Anne ya da babada kromozom
anomalisi saptanırsa bu çifte genetik danışma verilir ve bir sonraki gebelik için risk tayini yapılır.
İlk 12 hafta içinde aborte olan fetusların %70’de, 2. Trimesterde ise %30’da kromozom anomalisi
saptanır. En sık trizomi 16 görülür fakat yaşamla bağdaşmaz, trizomi 18 ise en sık yaşayanıdır. Bunu
monozomi (en sık 45X) ve poliploidiler takip eder. Bu anomaliler tek seferlik durumlardır ve anne yaşı
ile artarlar.
3. Çevresel faktörler: Sigara, alkol ve aşırı kafein tüketimi, alınma miktarıyla orantılı olarak abortus
riskini artırır. Bunlarda sıklıkla kromozomlar normaldir. Anestezi ilaçları, kuru temizleme ilaçları ile de
risk artar.
4. Hormonal sebepler: Hafif ya da klinik önemi olmayan hormonal sebepler abortusa yol açmazlar.
Bariz troid hastalığı ya da kontrol edilemeyen diyabette abortus görülebilir. Hipotroidi hastalarında
yumurtlama (ovulasyon) sorunları olduğundan gebelik şansıda düşüktür. Luteal faz yetmezliği de
tekrarlayan erken abortus nedenidir.
5. Anatomik nedenler: Mülleryan sistem gelişim evrelerinde ki sorunlar nedeniyle oluşurlar. Habituel
abortus şikayeti olan kadınların %5-10’da mülleryan anomali tespit edilir. Bu nedenle habituel
abortuslu her hastaya HSG (Histerosalpingografi-Rahim filmi) çekilmelidir. ASRM’ye göre:
a) Agenezi + hipoplazi
b) Unikornuat uterus
c) Didelfus uterus
d) Bikornuat uterus
e) Septat uterus (en sık ve en kötü prognoz)

f) Arkuat uterus
g) T şeklinde uterus (DES maruziyeti ile oluşur)
Uterin anomaliler gebelik mahsulünün kanlanmasını bozarak ya da uterus boşluğunun yetersizliği
nedeniyle düşüklere neden olurlar. Bunun yanında ters doğum, yan geliş gibi doğum anormallikleri ve
erken doğum sıklığı da artmıştır. Özellikle septat uterus anomalisi erken düşüklere neden olur.
Histereskopik septum rezeksiyonu ile başarılı sonuçlar alınır. Ayrıca mülleryan anomaliler ile birlikte
eş zamanlı servikal (rahim ağzı) yetmezlik ve idrar yol anomalisi bulunma riski de artar. Bu nedenle
mülleryan anomalisi olan hastalarda ürolojik kontroller gereklidir.
6. Enfeksiyöz sebepler: bakteriyal ve viral enfeksiyonların tekrarlayıcı düşük yaptıkları ispat
edilememiştir. Sadece klamidya ve Ü.ürealyticum üzerinde şüpheler vardır. T.pallidum (sfiliz) 2.
Trimester sırasında intrauterin fetal ex yapabilir. Toxoplasma ve rubella, tekrarlamaz, düşük yapmaz
fetusda anomaliler yapar. CMV ise tekrarlar ama abortus yapmaz ve anomali yapar.
7. İmmünolojik nedenler:
a) Otoimmünite: Annenin kendinde bulunan bazı maddelere karşı antikor oluşturması ile oluşur.
Lupus antikoagülan, antikardiyolipin antikorları ve antifosfolipid antikorlar ve benzerleri nedeniyle
plasentadaki küçük damarlarda kan dolaşımında tıkanıklığa ve sonrasında abortusa neden olurlar.
Tedavi edilebilen bir durumdur.
b) Alloimmünite: Fetal dokulara ve plasentaya karşı oluşan anormal bağışıklık sistemi yanıtıdır.
Normalde fetusun yapıları, anne antikorları tarafından görülmemesi için kamufle edilir. Fakat akraba
evliliği gibi anne babanın HLA doku grupları birbirine yakın ise anne de yeterli miktarda koruyucu
faktör oluşmaz ve gebelik mahsülü rejekte edilir.
8. Ailesel trombofili sendromları: Özellikle 2. Ve 3. trimesterlerde ölü doğum hikayesi olanlarda
düşünülür. Faktör 5, protein C-S, AT3, MTHFR, protrombin mutasyonu ve homosistin araştırılmalıdır.
Abortuslar klinik olarak:
Abortus imminens: Düşük tehtidi, sızıntı şeklinde kanama vardır.
Abortus incipiens: Kaçınılmaz düşük, fazla kanama, şiddetli kasık ağrısı ve servikal açılma vardır.
Abortus inkompletus: Düşük sonrasında rahim içinde fetomaternal parça kalmasıdır. D&C gerekir.
Blighted ovum (Anembriyonik gebelik): Boş gebelik, gebelik kesesi oluşmuş fakat fetüs oluşmamıştır.
D&C gerekir.
Missed abortus: 20. gebelik haftasından önce intrauterin fetal ölüm ve/veya gebelik ürününün bir
süre rahim içinde kalmasıdır. D&C gerekir.